Hvernig var þetta í Californíu, allir vildu selja rafmagnið en enginn halda línunum við.

Munið þið hvað gerðist í Californíu þegar þeir einkavæddu raforkukerfið, fjölmörg fyrirtæki vildu selja rafmagnið sem barst eftir línunum en enginn vildi halda flutningsleiðunum og rafmagnsstaurunum við.

Þetta er það sama og er að gerast hér núna, línurnar eru orðnar lélegar og illa viðhaldið vegna þess að þeir sem eiga að halda þeim við er haldið í fjársvelti á meðan þeir sem selja rafmagnið sem berst eftir línunum greiða út arð og græða á tá og fingri.

Mun alvarlegra en talið var

Framfærsluvandinn að koma í ljós, er margoft búinn að vara við þessu.

þetta er rétt að byrja, því miður, en við getum snúið þessu við, ef við þorum.

Nú virðist það að byrja sem við hjá Hagsmunasamtökum heimilanna höfum verið að vara við undanfarin rúm þrjú ár. Falinn framfærsluvandi fjölskyldnanna er að koma í ljós og þær búnar með allan séreignarlífeyrissparnaðinn sinn, búnar að selja allt sem hægt er að selja og fá öll þau lán sem hægt er að fá lánuð á meðan heimilin hafa verið að bíða eftir "alvöru" aðgerðum ríkisstjórnarinnar sem virðist endanlega hafa sofnað á verðinum sem margir höfðu þó von til framanaf að mundi ekki gerast en er nú endanlega komið í ljós en samt ætla allir að kjósa þetta sama lið yfir sig aftur.

Það er skömm af því hvað margir hér á landi þurfa að velja á milli þess að eiga fyrir mat eða eiga fyrir leigunni eða afborgunum lána húsnæðis fyrir fjölskylduna. Ég hef margoft, bæði í bloggi mínu og vinnu fyrir Hagsmunasamtök heimilanna þar sem ég er í stjórn, bent á að það er ekki bara skuldavandi sem almenningur á við að etja hér á landi heldur líka að launavandinn eða eins og ég hef kallað það, framfærsluvandinn, sé orðinn það mikill að það sé sívaxandi fjöldi fólks sem hefur ekki efni á að halda heimili með sómasamlegum hætti og þurfi að bjóða börnum sínum upp á eitthvað sem á ekki að þurfa að líðast í þjóðfélagi eins og okkar. Höfum við bent á að gera þurfi raunframfærsluviðmið sem grunnlaun, tryggingar, bætur og atvinnuleysistryggingar yrðu miðaðar út frá. Það sem gert var í fyrra og kallað var neysluviðmið var ekkert annað en mæling á neyslu en hafði ekkert með það að segja hvað kostar að lifa á Íslandi fyrir fjölskyldurnar.

Til skýringa felst munurinn á útreiknuðum neysluviðmiðum og raunframfærsluviðmiðum í því að annars vegar er miðgildi raunneyslu mælt út frá fyrirliggjandi gögnum Hagstofu Íslands. Hins vegar er eðlileg raunframfærsla fundin út af sérfræðingum og er þá miðað við að skilgreina framfærsluþætti og þjónustu sem á að teljast fullnægjandi lýsing á hóflegri og eða eðlilegri framfærsluþörf fjölskyldu af tiltekinni stærð, á tilteknum stað og á tilteknum tíma. Út frá skilgreindum framfærsluþáttum sem teljast uppfylla eðlilega framfærsluþörf er fundinn raunframfærslukostnaður.

Raunframfærslukostnaður og lágmarks framfærsluviðmið unnin út frá þeim hafa um margra ára skeið verið opinber á öðrum Norðurlöndum, svo sem Danmörku, Svíþjóð og Noregi og eru grunnlaun og annar framfærslukostnaður miðaður við það þannig að þeir sem eru með lægstu launin og lifa á bótum geta lifað nokkuð mannsæmandi lífi í þessum löndum sem er ekki hægt hér á landi. Að mínu mati er það ein mesta kjarabótin sem völ er á að aflétta verðtryggingunni af heimilum landsins og setja á sama tíma hámark á vexti húsnæðislána þannig að allir aðilar hafi hag að því að halda verðhækkunum í lágmarki og þar með verðbólgu sem verðtryggingin er afleiða af.

Ástandið á eftir að versna mikið ef við förum ekki að horfast í augu við vandann og gera það sem gera þarf og vil ég meina að það sé mikill dulinn vandi, t.d vegna þess að fjármálastofnanir skrái vandann ekki rétt og séu ekki að gefa upp réttar tölur um fjárhagsvanda heimilanna. Má í því sambandi minnast á að það eru ekki til samræmdar tölur um þann vanda sem þó er hægt að mæla og frumvarp sem gefur leyfi til samkeyslu gagn var kæft í nefnd þingsins í fyrra.   

Þetta er ekkert annað en þöggun af verstu tegund sem kemur til með að bíta okkur illilega þegar hið rétta kemur í ljós og áhyggjur mínar og okkar í Hagsmunasamtökum heimilanna hafa verið í þá vegu að þá verði vandinn orðinn nánast óbærilegur fyrir allt of marga með öllu því slæma sem því fylgir eins og nú er að koma í ljós. Komst þó að því á seinasta ári innan hóps sem heitir Velferðavaktin og ég á sæti í fyrir Hagsmunasamtök heimilanna að það voru þá 68 % lána Íbúðalánasjóðs sem ekki er verið að borga af samkvæmt upprunalegum lánaskilmálum sem þýðir að það eru bara 32 % lána ÍLS sem verið er að borga af eins og upphaflega stóð til og samið var um og gefur það mér ástæðu til að ætla að ástandið sé ennþá verra hjá bönkunum því þeir lánuðu miklu hærri upphæðir vegna íbúðarlána auk þess að lána til endurfjármögnunar eftir miklar hækkanir sem sköpuðust vegna óhóflegra lána þeirra þar sem jafnvel var tekið inn í 40 ára húsnæðislán yfirdráttur og bílalán lántakans og honum svo boðinn nýr yfirdráttur og nýtt bílalán strax á eftir á meðan ÍLS lánaði þó bara til íbúðarkaupa og að hámarki 16 til 20 milljónir.

Nú fara Hagsmunasamtök heimilanna að leggja fram kæru sína á verðtryggingu neytendalána. Hvet ykkur til að bjóða öllum vinum ykkar að ganga í HH, það er ekki nóg að vera Facebook vinur HH, aðalslagkrafturinn er í félagaskránni. þegar við förum á fundi þá er oft spurt hvað félagsmenn séu margir og þó þeim hafi fjölgað úr rúmum 4 þúsundum í yfir 8 þúsund á einu ári þá munar um alla.
Ef ykkur líkar það sem við höfum verið að gera undanfarin ár þá endilega skráið ykkur í HH og bjóðið öllum Facebook vinum ykkar líka, sjá hér fyrir neðan.

Við getum komið okkar frábæra landi og þjóð út úr þessum vítahring ef við bara viljum og stöndum saman.

http://www.heimilin.is/varnarthing/index.php?option=com_wrappe%E2%80%8Br&view=wrapper&Itemid=59 

Um 500 ný heimili í vanskilum