Skoðið útreikning hjá þeim sem selur eftir 10 ár en er með 40 ára lán, þar er mikill munur

Kvörtun Hagsmunasamtaka heimilanna gekk út á að það væri ekki lagaheimild fyrir reglugerð Seðlabankans en ekkert kemur fram í svari þeirra sem svarar þeirri grundvallarspurningu.
Seðlabankinn segir að það skipti engu máli með hvor útreikningurinn er notaður en þeir sýna ekki fram á, eins og spurningin var, hvaða lögum þeir fara eftir. Að halda því fram að það skipti engu máli hvor útreikningurinn er notaður er beinlínis rangt og er ótrúlegt að Seðlabankinn af öllum sjái það ekki, er viss um að hann sá það og veit en kýs að kasta ryki í augu almennings.
Flest lán til húsnæðiskaupa eru til 40 ára en það eru mjög fá sem lifa allan sinn líftíma, gefum okkur að meðallíftíminn sé 10 ár og þá væri gaman að fá útreikning Seðlabankans á muninum á því hvernig hvor aðili fyrir sig stendur, t.d. við sölu á íbúð sinni eftir 10 ár, er viss um að sá munur á eftir að koma mörgum á óvart.
Hvor ætli standi betur á þeim tímamótum, þ.e. eftir 10 ár, sá sem er búinn að staðgreiða verðbæturnar eins og lögin segja eða sá sem var látinn hlaða verðbótunum á höfuðstólinn eins og ólögleg reglugerð Seðlabankans gerir ráð fyrir.
Þar fyrir utan vil ég meina að verðtrygging heimilislána sé ólögleg í hvaða mynd sem er vegna ógagnsæis og einnig samkvæmt þeim lögum sem við höfum gengist undir með EES samningi okkar við Evrópusambandið eins og kvörtun okkar í Hagsmunasamtökun heimilanna til ESA dómstólsins gengur út á.

Telur lagastoð fyrir útreikningi verðbóta

Athugasemdir

[Óskar Guðmundsson, 30.8.2011 kl. 21:45]

Uss.... þeir nenna ekki að skoða svona. Þeir gætu þurft að reikna eitthvað.

Seðló foringjarnir eru nefnilega eins og Sólbrúni Lögleysinginn. Þeir kunna ekki að reikna eftir lögunum eða reglunum sem þeir hafa sett!

[Lúðvík Júlíusson, 31.8.2011 kl. 00:42]

Sæll Vilhjálmur,

ég var að dunda mér við að reikna þetta.  Forsendurnar eru 17 milljón króna lán með jöfnum afborgunum, 5% vextir, 7% verðbólga.  Einnig reikna ég með því að sá sem er með verðtryggða höfuðstólinn setji mismuninn af greiðslunum í verðtryggð ríkisskuldabréf með 3,5% vöxtum.  Tölur eru einnig námundaðar til að þær séu skýrari.

Fyrsta greiðslan af láninu með óverðbætta höfuðstólnum(lán I) 203.000 krónur á meðan sá með verðbættan höfuðstól(lán II) borgar 107.500 krónur.

Eftir 10 ár þá verða eftirstöðvar af láni I 12,8 milljónir en 25,15 milljónir af láni II.

Þetta er mikill munur.  En greiddar hafa verið 21,9 milljónir af láni I en 16,7 milljónir af láni II.  Þarna munar 5,2 milljónum

Auk þess hefur skuldari láns II nú safnað 11 milljónum í ríkisskuldabréfum.  Munurinn er því 1.350.000 krónur.  Með tilliti til verðbólgu þá eru það ca 690.000 krónur á verðlagi þess árs sem lánið er tekið.

Er þetta sama niðurstaða og þú færð?

[Vilhjálmur Bjarnason Ekki fjárfestir, 31.8.2011 kl. 01:21]

Sæll Lúðvík. Takk fyrir dæmið en ég er ekki búinn að reikna þetta ennþá en common sense segir mér og ég veit að munurinn er ótrúlega mikill eins og kemur svo sem fram í dæminu þínu. Mér þætti nú samt gaman að hitta þennan Íslending sem keypti sér ríkisskuldabréf fyrir mismuninn  

Mér finnst þurfa að reikna þetta miðað við þau "venjulegu" ÍLS lán sem fólki hefur boðist og hafa nánast eingöngu verið tekin, þ.e. jafngreiðslulán en Seðlabankinn tekur ekki fyrir útreikning á þeim frekar en þú í þínu dæmi en Seðlabankinn segir í umsögn sinni:

"Nokkuð flókið er að sýna dæmi um verðtryggð jafngreiðslulán (e. annuitet) sem eru algengustu langtímalánin hér á landi en þetta form er m.a. notað á lánum Íbúðalánasjóðs." tilvitnun líkur. 

Ég ætla að reyna að komast í það á morgun eða hinn að reikna það sem Seðlabankinn segir að sé of erfitt fyrir hann eða alla vega það erfitt að hann setur það dæmi ekki fram, kannski vegna þess að niðurstaðan var ekki eins og Seðlabankinn vildi hafa í þessu dæmasafni sínu til umboðsmanns Alþingis.

Þá kemur fram önnur spurning, er það eðlilegt að bjóða venjulegu fólki upp á lán sem meira að segja seðlabanki þess ríkis sem lánið er veitt í eftir forskrift þess sama seðlabanka getur ekki sett lánaformið fram á það auðskilinn og einfaldan hátt að hann treysti umboðsmanni Alþingis til að skilja það eða skilur Seðlabankinn það kannski ekki sjálfur.

Það er ekki nema von að við hjá Hagsmunasamtökum heimilanna höfum sent kvörtun til eftirlitsstofnunnar ESA þar sem við segjum að þetta lánaform sé ekki bjóðandi venjulegum lántakendum og að okkar mati líka kolólöglegt samkvæmt þeim lagatilskipunum sem við höfum þurft að innleiða með EES samningi okkar við Evrópusambandið.  

[Lúðvík Júlíusson, 31.8.2011 kl. 09:13]

Sæll Vilhjálmur, ef þetta væri jafngreiðslulán þá væri höfuðstóllinn rúmar 30 milljónir en greiðslur munu að þeim tíma hafa verið miklu lægri og því hægt að spara  meira.  Ég ætla að fá að skoða það í dag.

Ég set dæmið með sparnaðinn með til að sýna hvað væri hægt að gera við mismuninn og til að sýna að þarna er verulegt fjármagn á ferð.  Síðan getur fólk ákveðið sjálft hvað það vill gera.  Vill það eyða þessum 11 milljónum eða spara til að lifa við meira fjárhagslegt öryggi og sjálfstæði?  Ég get ekki ákveðið það fyrir aðra.

[Anna (IP-tala skráð) 31.8.2011 kl. 11:10]

Það þarf ekki hagfræðing til að sjá að ef þú leggur ógreiddu verðbæturnar af eftirstöðvum höfuðstóls við höfuðstólinn á gjalddaga, þá er höfuðstóllinn hærri en hann hefði ella verið. EF höfuðstóllinn er hærri þá þýðir það að vextir á næsta tímabili reiknast af hærri höfuðstól sem leiðir af sér hærri vaxtakostnað og þ.a.l verður lánið dýrara fyrir vikið.   Er sjálf búin að reikna dæmi SÍ og finna villuna þeirra...  að verðbæta bara greiðsluna og leggja ekki ógr. verðbætur við höfuðstól leiðir til að að kostnaður lánsins lækkar um tæpar 267.000 kr.

Vil samt taka það fram að ég er hlutlaus þegar kemur að því hvort vtr sé löglega eða ekki... en vissulega renna á mann tvær grímur þegar SÍ getur ekki rökstutt sitt mál betur en þetta.

[Lúðvík Júlíusson, 31.8.2011 kl. 21:14]

Sæll Vilhjálmur, þá kemur niðurstaðan vegna jafngreiðslulánsins.

Ef verðbótunum er bætt við höfuðstólinn þá eru eftirstöðvarnar eftir 10 ár rúmar 30 milljónir en greiddar hafa verið 14,1 milljón króna.  Til samanburðar þá hefðu 21,9 milljónir verið greiddar ef verðbæturnar hefðu verið greiddar strax.  Munurinn er 7,8 milljónir.

Ef skuldarinn hefði sett mismuninn jafnóðum í verðtryggð skuldabréf, skv. forsendu hér að ofan, þá ætti hann 15,6 milljónir eftir 10 ár.

Þegar það er dregið af eftirstöðvunum þá skuldar hann 14,4 milljónir.

Ef verðbætur hefðu verið greiddar með hverri greiðslu þá væru eftirstöðvar lánsins 12,8 milljónir króna.  Mismunurinn er 1,6 milljónir króna.  Á verðlagi lántökudags eru það ca 815 þúsund krónur.

Það er munur, auðvitað er betra að greiða höfuðstólinn hraðar niður til að spara vaxtakostnað enda eru lánavextir óhagstæðari en innlánsvextir.  Þetta getur fólk gert ef það á nægan pening.

Ég held að fólk eigi að fá að velja þá leið sem hentar því best.

[Vilhjálmur Bjarnason Ekki fjárfestir, 1.9.2011 kl. 16:11]

Sæll Lúðvík.

Þú ert búinn að liggja yfir þessu sýnist mér, ég hef ekki haft tíma ennþá til að fara í útreikninga og ætli það verði nokkuð fyrr en um helgina úr þessu sem ég kemst í það.

Til að hafa þetta á hreinu, hver segir þú að munurinn á eftirstöðvum lánanna sé eftir 10 ár og líka til að hafa það á hreinu, hvaða upphæð miðar þú við upphaflega, hvaða vexti og hvaða verðbólgu. Ég er að byðja þig um að setja þetta fram aftur þá það sé hér fyrir ofan í hinum póstunum fyrir þá sem lesa þetta og eru kannski ekki eins vel inní því hvernig þetta er að koma út nema það sé teiknað upp á eins einfaldan hátt og hægt er.

Einnig vil ég biðja þig um að hafa það alveg sér sem þú hefur verið að setja fram um að sá sem borgar lægri greiðslur sem hækka höfuðstólinn með því að hlaða verðbótunum á hann muni leggja mismuninn inn á reikning. Sá sem er að borga þetta venjulega ÍLS lán veit ekki af því að það var og eða er annar möguleiki þannig að það er í hans huga enginn "mismunur" heldur eyðir hann bara því sem eftir stendur af laununum sínum til að framfleyta fjölskyldunni og á í allt of mörgum tilfellum nóg með það samt.